Z przestępstwem niealimentacji mamy do czynienia, gdy zobowiązany do wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed Sądem albo innym organem albo inną umową, uchyla się od jego wykonania, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 (trzy) miesiące. 

W powyższej sytuacji Sąd może orzec karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.

Kiedy możemy uniknąć kary za uchylanie się od alimentów? 

Przede wszystkim z przepisów wynika wprost, że sprawca przestępstwa nie podlega karze, jeżeli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści w całości zaległe alimenty.

Ponadto nie można przypisać sprawcy przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. w sytuacji gdy, uchylanie się przez sprawcę od obowiązku alimentacyjnego ma charakter usprawiedliwiony. Uchylanie się nakłada obowiązek wykazania, że sprawca miał obiektywną możliwość dostarczania środków utrzymania, lecz tego nie czynił. Brak możliwości wykonania obowiązku łożenia może wynikać z tego, że sprawca w okresie objętym zarzutem miał status bezrobotnego bez prawa do zasiłku, że nie było dla niego ofert pracy w urzędzie pracy, że był obłożnie chory albo wymagał kosztownego leczenia, na które musiał przeznaczyć środki, którymi dysponował. Źródłem niemożliwości wykonania obowiązku mogą być również liczne zobowiązania publicznoprawne, powstałe zwłaszcza przed okresem niealimentacji, a przede wszystkim zajęcia komornicze oraz toczące się egzekucje dotyczące tych zobowiązań. Do takich usprawiedliwionych przypadków uchylania się od wykonania obowiązku alimentacyjnego możemy zaliczyć również okoliczność pozbawienia wolności przez zobowiązanego.

Podsumowując, wskazać należy, iż w pojęciu uchylania się zawarty jest zawsze negatywny stosunek psychiczny sprawcy do świadczenia, sprawiający, że nie dopełnia on swojego obowiązku, mimo że ma obiektywną możliwość jego wykonania.

Podstawa prawna:

art. 209 Kodeksu Karnego,

Konarska-Wrzosek Violetta (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III,

wyrok SN z 9.05.1995 r., III KRN 29/95, OSNKW 1995/9–10, poz. 6.