Osoba młoda będąca uczniem bądź studentem otrzymująca rentę rodzinną po zmarłej bliskiej osobie powinna mieć na uwadze, że zgodnie z przepisami Zakład Ubezpieczeń Społecznych w określonych przypadkach może całkowicie zawiesić bądź zmniejszyć świadczenie otrzymywane jako renta rodzinna.
- Kiedy ZUS całkowicie zawiesi kwotę otrzymywaną tytułem renty rodzinnej?
Otóż muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
- osoba uprawniona do renty rodzinnej osiąga przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego,
- przychód osiągany w ramach wyżej wymienionej działalności/zatrudnienia będzie przekraczał 130 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Kiedy ZUS jedynie zmniejszy kwotę otrzymywaną tytułem renty rodzinnej?
- osoba uprawniona do renty rodzinnej osiąga przychód z tytułu zatrudnienia albo innej działalności, która podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego,
- przychód osiągany w ramach wyżej wymienionej działalności/zatrudnienia będzie przekraczał 70 % przeciętnego wynagrodzenia ale nie przekroczy 130 % przeciętnego wynagrodzenia.
W nawiązaniu do powyższego należy ogólnie wyjaśnić w jakiej sytuacji zatrudnienie bądź działalność podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Ubezpieczenia społeczne to ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe.
Wszystkie wyżej wymienione ubezpieczenia społeczne obejmują Cię obowiązkowo w sytuacji gdy jesteś pracownikiem.
Za pracownika dla celów ubezpieczeń społecznych uważa się:
- osobę pozostającą w stosunku pracy – art. 8 ust. 1 ustawy o Systemie Ubezpieczeń Społecznych (uzupełniająco wskazać należy, że przez nawiązanie stosunku pracy należy rozumieć taką sytuację kiedy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem),
- osobę wykonującą pracę na podstawie (zawartej nie wcześniej niż 14 stycznia 2000 r.) umowy zlecenia, umowy agencyjnej, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, umowy o dzieło, jeżeli zostały one zawarte z pracodawcą, z którym dana osoba pozostaje równocześnie w stosunku pracy, lub z innym podmiotem niż pracodawca, ale w ramach tych umów praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy.
Pracownicy podlegają obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom społecznym, bez względu na wymiar czasu pracy w ramach stosunku pracy, posiadanie innego tytułu do ubezpieczeń, uprawnienie do emerytury lub renty czy też fakt bycia studentem lub uczniem itd.
Na powyższych zasadach ogólnych określonych dla pracowników ubezpieczeniom społecznym podlegają także pracownicy młodociani, tj. osoby, które ukończyły 15 lat, ale nie przekroczyły 18 lat, zatrudnione na podstawie umowy o pracę, na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Z powyższego wynika zatem, że jeżeli uczeń lub student zostanie pracownikiem w powyższym rozumieniu to będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, a wysokość przychodu, który osiągnie w ramach zatrudnienia będzie miała bezpośredni wpływ na zmniejszenie bądź zawieszenie renty rodzinnej stosownie do progów wskazanych w pkt 1 i 2 niniejszego artykułu.
Ponadto obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Polski wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwane dalej umową zlecenia, a także osoby z nimi współpracujące. Każda umowa, bez względu na okres, na jaki została zawarta, rodzi obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, chyba że zachodzą okoliczności wyłączające ten obowiązek.
Zleceniobiorcy podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu. Natomiast ubezpieczeniu chorobowemu zleceniobiorcy i osoby z nimi współpracujące podlegają na zasadzie dobrowolności.
Jednakże, w odniesieniu do art. 6 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych wskazać należy, iż od powyższej zasady odnoszącej się do oskładkowania w/w umów istnieje wyjątek. Otóż nie podlegają ubezpieczeniom społecznym emerytalnym i rentowym osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, bądź innej umowy o świadczenie usług do której stosuje się przepisy o zleceniu (Kodeksu cywilnego), jeżeli osoby te są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami – do ukończenia 26 lat.
Podsumowując, przychody osiągane przez uczniów i studentów z tytułu wykonywanych w/w umów nie są wliczane do limitu przychodów, od których zależy zmniejszenie lub zawieszenie renty rodzinnej. Jedynie uczeń lub student będący pracownikiem, a więc np. podejmujący zatrudnienie na podstawie umowy o pracę musi brać pod uwagę wysokość uzyskiwanego przychodu, od której zależy zawieszenie bądź zmniejszenie otrzymywanej kwoty renty rodzinnej.
Podstawa prawna:
Art. 190 § 1 k.p., art. 6, art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300, z późn. zm.)
